ДЛЯ ЧОГО МІШЕЛЬ НЕЙ СТАВ МАРШАЛОМ ФРАНЦІЇ?

Автор(и)

  • Р. В. Ковальчик Лодзінський університет, Польща

Ключові слова:

маршал Ней, полковник Пшебендовський

Анотація

Відомий і невідомий герой. Розповідь про маршала Мішеля Нея і полковника Константи Пшебендовського. Стаття описує відомий похід маршала Нея із Смоленська до Орші. Це перша спроба в історіографії визначи- ти роль маршала Нея і полковника Константи Пшебендовського у збереженні корпусу тилової охорони Вели- кої армії. «Відродження» історії шляхом визначення фактичного героя, який вивів залишки корпуса Нея з ро- сійського оточення. Також визначено, чому за цей вчинок титул князя Москви отримав маршал Ней, який фа- ктично привів до поразки свій корпус, а не полковник Пшебендовський, який вивів вцілілих солдат.

Біографія автора

Р. В. Ковальчик, Лодзінський університет

д-р. іст. наук, професор

Посилання

Kukiel M. Wojny napoleońskie. − Warszawa, 1927. − S. 211; Kukiel M. Wojna 1812 roku. −T. 1. − Kraków,

− S. 409, 434−435; Kowalczyk R. Почему Наполеон проиграл войну с Россией в 1812 году? // «Эпоха

года в судьбах России и Европы». Mатериалы с международная конференция научная. − Москва 2013 –

S. 43–44; Kowalczyk R. Znani i nieznani oficerowie i generałowie wojny roku 1812 w Rosji. − Toruń, 2013 − S. 152.

Gembarzewski B. Wojsko Polskie. Księstwo Warszawskie 1807−1814. − Warszawa, 1912. − S. 139−140, 147,

−151, 154; Staszewski J. Walki kawaleryjskie pod Mirem i Romanowem 1812 r. // Przegląd HistorycznoWojskowym».

− T. VII − 1934/35, S. 268–283; Kukiel M. Wojna 1812 roku. −T. 1. − Kraków, 1937 − S. 342−346;

Zych G. Armia Księstwa Warszawskiego 1807 − 1812. − Warszawa, 1961. − S. 260−274.

Historie de la vie militaire, politique et administrative du maréchal Davout, duc d’ Auerstaedt, prince d’Eckmül

(d’apres les documents officiels). par L. J. Gabriel de Chènier, avocat consultant du Ministère de guerre, Membre de

plusieurs Académies. − Paris, 1866. − S. 387; Roos H. 1812. Souvenirs d’un médecin de la Grande Armée. Traduits

de l’allemand, d’après l’édition originale de 1832, par M

me Lamotte, Avec une Préface de T. de Wyzewa. − Paris,

− S. 166; Mailly A. Mon journal pendant la compagne de Russie, écrit de mémoire après mon retour à Paris. −

Paris, 1841. − S. 83–85;Tabeur J − P. Le général Drouot, Fils de boulanger! Aide de camp de l’Empereur, Préface

de Jean Tulard. − Paris, 2004. − S. 127; Kowalczyk R. Smoleńsk w okowach lodu. Rzecz o reorganizacji Wielkiej

Armii Napoleona w listopadowe dni 1812 roku // Prace Historyczne Zeszytów Naukowych Uniwersytetu

Jagiellońskiego. − z. 1 (140). − 2013. – S. 80−83; Kowalczyk R. Prawdy i mity. Największa klęska odwrotu

Napoleona z Rosji. Bitwa pod Krasnem 14−21 listopada roku 1812. − Warszawa, 2015. – w druku; Kowalczyk R.

Zapomniana bitwa Napoleona. Krasne 14−21 listopada 1812. − Warszawa, 2015. − w druku.

Caulaincourt A. Wspomnienia z wyprawy na Moskwę 1812 r. − Gdynia, 2006. − S. 299–300; Lucas− Dubreton J.

Le maréchal Ney 1769 – 1815. − Paris, 1941. – S. 143; Hourtoulle F.− G. Ney. Le brave des braves. − Paris, 1981. –

S. 117; Hulot F. Le maréchal Ney. − Paris, 2000. − S. 150; Fillion A. La Bérézina. Racontée par ceux qui l’ont

vécue. 26, 27, 28 et 29 november 1812. − Paris, 2005. − S. 91; Fezensac R. duc de. Souvenirs militaires de 1804 à

, Présentation et annotations par Alain Fillion. − Paris, 2008. − S. 229; Castelot A. La campagne de Russie

− Libraire Académique Perrin, 2000. − S. 246; Mémoires du colonel Combe 1793–1832. − par Michael Legat. −

Paris, 2006. − S. 103; Cate C. 1812. Le duel des deux empereurs. − Traduit de l’anglais par Claude Yelnik et Jean

d’Hendecourt. − Paris, 1987. − S. 383–384; Cate C. La campagne de Russie 1812. − Paris, 2006. − S. 384; Dufour

G. J. B. Guerre de Russie 1812. − par Jacques Perot. − Biarritz, 2007. − S. 389–390; Bielecki R. Marszałek Ney. −

Warszawa, 1998. − S. 134; Kowalczyk R. Smoleńsk w okowach lodu. Rzecz o reorganizacji Wielkiej Armii

Napoleona w listopadowe dni 1812 roku // Prace Historyczne Zeszytów Naukowych Uniwersytetu Jagiellońskiego. − z. 1

(140). − 2013. – S. 80–83.

Thiers A. Historia Konsulatu i Cesarstwa. − T. 7. − Warszawa, 1858. − S. 662; Roos H. 1812. Souvenirs d’un

médecin de la Grande Armée. Traduits de l’allemand, d’après l’édition originale de 1832. − par M

me Lamotte, Avec

une Préface de T. de Wyzewa. − Paris, 1913. − H. Roos, 1812. − S. 175; Fezensac R. duc de. Souvenirs militaires de

à 1814, Présentation et annotations par Alain Fillion. − Paris, 2008. − S. 230; 1812. Cent ans après. Rostopchin

et Kutusof. Documents authentiques relatifs à l’Histoire de la campagne de la Moskwa jusqu’au retour de Napoléon

à Paris. − par André Bouvery. − Paris, 1912. − S. 209; Général baron de Marbot, Quelle Èpoque! Quelle Hommes!

De Lisbonne à Waterloo. − présente et annoté par Pierre Michael Giral. − Paris, 2001. − S. 196; Mémoires du

colonel Combe 1793–1832. − par Michael Legat. − Paris, 2006. − S. 161; Capitaine Jacquemont. Mémoires et carnet

sur le campagne de Russie. − par général−lieutenant Fridrich Wilhelm comte de Bismark. − Paris, 1998. − S. 100;

Hourtoulle F.− G. Ney. Le brave des braves. − Paris, 1981. – S. 117; Fillion A. La Bérézina. Racontée par ceux qui

l’ont vécue. 26, 27, 28 et 29 november 1812. − Paris, 2005. − S. 102; Bogdanowicz M. Istorija otieczestwiennoj

wojny. − T. 2. − Petersburg, 1859. − S. 135; Stcherbatow A. Le Feld–Maréchal prince Paskévitsch. Sa vie politique

et militaire. D’aprés des documents inédits 1782–1826. −T. 1. − St. Petersbourg, 1888. − S. 137; Ńĉerbatov A. G.

General−feldmarsal knjaź Ivan Fedorovic Paskevic, ego zizn i dejatelnost. Po neizdannym istocnikam soster 1782–

− T. 1. − St. Petersbourg, 1888. − S. 186; Baturlin D. P. Istorija nasestvija imperatora Napoleona na Rosiju

goda. −T. 2. − S.-Petersburg, 1837–1838. − S. 120–121; Baturlin D. P. Historie militarne de la campagne de

Russie en 1812. − Paris, 1824. − S. 234–235; Damamme J. C. Les soldats de la Grade Armée. − Libraire

Académique Perrin, 1998. − S. 222; Jermołow A. P. Zapiski gienierała Jermołowa w otieczestwiennuju wojnu 1812 g. // «Russkaja Starina». − T. VI–IX. − 1912, S. 132–134; Wilson R. Narrative of events during the invasion of Russia. – London. 1860. – S. 276–279; Castelot A. La campagne de Russie 1812. − Libraire Académique Perrin,

− S. 249–250; Fezensac R. duc de. Journal de la campagne de Russie en 1812. – Paris, 1850. – S. 110–111;

Cate C. 1812. Le duel des deux empereurs. − Traduit de l’anglais par Claude Yelnik et Jean d’Hendecourt. −Paris,

− S. 380; Cate C. La campagne de Russie 1812. − Paris, 2006. − S. 383–384; Lieven D. La tragedia di

Napoleone in Russia 1807−1814: la fine del sogno imperiale. – Milano, 2009. – S. 277; Dufour G. J. B. Guerre de

Russie 1812. − par Jacques Perot. − Biarritz, 2007. − S. 384–386; Charrier P. Le maréchal Davout. – Préface de

Jacques Garnier. – Paris, 2005. – S. 528–529.

Souvenirs militaires par la baron Berthezène. Lieutenant général, Pair de France, Grand−Croix de la Légion

d’honneur, ect. – publiés par son fils et dédiés à S. M. l’Empereur Napoléon III. – Paris, 2005. –S. 306; Charrier P.

Le maréchal Davout. – Préface de Jacques Garnier. – Paris, 2005. – S. 530; R. Kowalczyk, Katastrofa Wielkiej

Armii…, s. 241; Kowalczyk R. Prawdy i mity. Największa klęska odwrotu Napoleona z Rosji. Bitwa pod Krasne

−21 listopada roku 1812. − Warszawa, 2015. – w druku; Kowalczyk R. Zapomniana bitwa Napoleona. Krasne

− 21 listopada 1812. − Warszawa, 2015. − w druku.

Kowalczyk R. Katastrofa Wielkiej Armii Napoleona w Rosji w 1812 roku. – Łódź, 2007. – S. 207-208.

Thiers A. Historia Konsulatu i Cesarstwa. − T. 7. − Warszawa, 1858. − S. 661–662; Bogdanowicz M. Istorija

otieczestwiennoj wojny. − T. 2. − Petersburg, 1859. − S. 135; Stcherbatow A. Le Feld−Maréchal prince Paskévitsch.

Sa vie politique et militaire. D’aprés des documents inédits 1782–1826. −T. 1. − St. Petersbourg, 1888. − S. 137;

Ńĉerbatov A. G. General-feldmarsal knjaź Ivan Fedorovic Paskevic, ego zizn i dejatelnost. Po neizdannym

istocnikam soster 1782–1826. − T. 1. − St. Petersbourg, 1888. − S. 186; Baturlin D. P. Istorija nasestvija imperatora

Napoleona na Rosiju 1812 goda. −T. 2. − S.−Petersburg, 1837–1838. − S. 120–121 Baturlin D. P. Historie militarne

de la campagne de Russie en 1812. − Paris, 1824. − S. 234–235; Jermołow A. P. Zapiski gienierała Jermołowa w

otieczestwiennuju wojnu 1812 g. // «Russkaja Starina». − T. VI–IX. − 1912, S. 132–134; Wilson R. Narrative of

events during the invasion of Russia. – London. 1860. – S. 276–279; Fezensac R. duc de. Journal de la campagne de

Russie en 1812. – Paris, 1850. – S. 111–112; Général baron de Marbot, Quelle Èpoque! Quelle Hommes! De

Lisbonne à Waterloo. − présente et annoté par Pierre Michael Giral. − Paris, 2001. − S. 197–198; Lucas–Dubreton

J. Le maréchal Ney 1769–1815. – Paris, 1941. – S. 144 –145; Castelot A. La campagne de Russie 1812. − Libraire

Académique Perrin, 2000. − S. 249–250; Cate C. La campagne de Russie 1812. − Paris, 2006. − S. 383–384; Fillion

A. La Bérézina. Racontée par ceux qui l’ont vécue. 26, 27, 28 et 29 november 1812. − Paris, 2005. − S. 102–103;

Damamme J. C. Les soldats de la Grade Armée. − Libraire Académique Perrin, 1998. − S. 222; Dufour G. J. B.

Guerre de Russie 1812. − par Jacques Perot. − Biarritz, 2007. − S. 385–389; A. de Muralt, T. Legler, Bérésina.

Souvenirs de la campagne de Russie..., s. 99–100; Nafziger G. F. Napoleon’s invasion of Russia. − Novato, 1988. −

S. 312–313; Kukiel M. Wojna 1812 roku. −T. 2. − Kraków, 1937 − S. 370–371; Hourtoulle F.− G. Ney. Le brave

des braves. − Paris, 1981. – S. 118; Bielecki R. Marszałek Ney. − Warszawa, 1998. − S. 135; Hulot F. Le maréchal

Ney. − Paris, 2000. − S. 151; Maréchaux et grands militaires. − par Patrick Falcon, Réne Grimaud, François Pernot. −

Evreux, 2004. − S. 52;

Thiers A. Historia Konsulatu i Cesarstwa. − T. 7. − Warszawa, 1858. − S. 662–664; Mémoires pour servir a

l’histoire de la campagne de 1812 en Russie, suivis des letters de Napoléon au Roi de Westhalie pendant la

campagne de 1813. − par Albert du Casse, capitaine d’état-major. − Paris, 1852. − S. 241; Bogdanowicz M. Istorija

otieczestwiennoj wojny. − T. 2. − Petersburg, 1859. − S. 135–137; Stcherbatow A. Le Feld−Maréchal prince

Paskévitsch. Sa vie politique et militaire. D’aprés des documents inédits 1782–1826. − T. 1. − St. Petersbourg,

− S. 137–140; Ńĉerbatov A. G. General-feldmarsal knjaź Ivan Fedorovic Paskevic, ego zizn i dejatelnost.

Po neizdannym istocnikam soster 1782–1826. − T. 1. − St. Petersbourg, 1888. − S. 186–190; Baturlin D. P. Istorija

nasestvija imperatora Napoleona na Rosiju 1812 goda. −T. 2. − S.−Petersburg, 1837–1838. − S. 121–123; Baturlin

D. P. Historie militarne de la campagne de Russie en 1812. − Paris, 1824. − S. 235–237; Jermołow A. P. Zapiski

gienierała Jermołowa w otieczestwiennuju wojnu 1812 g. // «Russkaja Starina». − T. VI–IX. − 1912, S. 132–136;

Wilson R. Narrative of events during the invasion of Russia. – London. 1860. – S. 276–279; Fezensac R. duc de.

Journal de la campagne de Russie en 1812. – Paris, 1850. – S. 112–114; Fain A. J. F. Mémoires du baron Fain. −

T. 2. − Paris, 1908. − S. 320–322; Capitaine Jacquemont. Mémoires et carnet sur le campagne de Russie. − par

général−lieutenant Fridrich Wilhelm comte de Bismark. − Paris, 1998. − S. 102; Castelot A. La campagne de Russie

− Libraire Académique Perrin, 2000. − S. 250–251; C Cate C. La campagne de Russie 1812. − Paris, 2006. −

S. 384; Dufour G. J. B. Guerre de Russie 1812. − par Jacques Perot. − Biarritz, 2007. − S. 386–390; Chłapowski D.

Pamiętniki 1806–1813. − T. 1. − Poznań, 1899. − S. 134; Nafziger G. F. Napoleon’s invasion of Russia. − Novato,

− S. 313; Hourtoulle F.− G. Ney. Le brave des braves. − Paris, 1981. – S. 119; Beaucour F. Tauber

J. Ivtichenko L. – La Bérézina. Une victorie militaire. – Préface de Jean Tulard de l’Institut. – Paris, 2006. – S. 34;

Damamme J. C. Les soldats de la Grade Armée. − Libraire Académique Perrin, 1998. − S. 222; Dodge T. A. Napoleon’s

invasion of Russia. – Foreword by George F. Nafziger. – London, 2008. – S. 247; Kukiel M. Wojna 1812

roku. − T. 2. − Kraków, 1937 − S. 371–372; Bielecki R. Marszałek Ney. − Warszawa, 1998. − S. 136

Thiers A. Historia Konsulatu i Cesarstwa. − T. 7. − Warszawa, 1858. − S. 662–664; Roos H. 1812. Souvenirs d’un

médecin de la Grande Armée. Traduits de l’allemand, d’après l’édition originale de 1832, par M

me Lamotte, Avec

une Préface de T. de Wyzewa. − Paris, 1913. − S. 176; Sołtyk R. Napoléon en 1812. Mémoires historiques et

militaires sur la campagne de Russie. − Paris, 2006. − S. 282; Bogdanowicz M. Istorija otieczestwiennoj wojny. − T. 2. − Petersburg, 1859. − S. 135–137; Stcherbatow A. Le Feld−Maréchal prince Paskévitsch. Sa vie politique et

militaire. D’aprés des documents inédits 1782–1826. − T. 1. − St. Petersbourg, 1888. − S. 137–140; Ńĉerbatov A. G.

General-feldmarsal knjaź Ivan Fedorovic Paskevic, ego zizn i dejatelnost. Po neizdannym istocnikam soster 1782–

− T. 1. − St. Petersbourg, 1888. − S. 186–190; Baturlin D. P. Istorija nasestvija imperatora Napoleona na

Rosiju 1812 goda. −T. 2. − S.−Petersburg, 1837–1838. − S. 121–123; Baturlin D. P. Historie militarne de la

campagne de Russie en 1812. − Paris, 1824. − S. 235–237; Jermołow A. P. Zapiski gienierała Jermołowa w

otieczestwiennuju wojnu 1812 g. // «Russkaja Starina». − T. VI–IX. − 1912, S. 132–136; Wilson R. Narrative of

events during the invasion of Russia. – London. 1860. – S. 276–279; Fezensac R. duc de. Journal de la campagne de

Russie en 1812. – Paris, 1850. – S. 114–117; Fezensac R. duc de. Souvenirs militaires de 1804 à 1814, Présentation

et annotations par Alain Fillion. − Paris, 2008. − 236; Général baron de Marbot, Quelle Èpoque! Quelle Hommes!

De Lisbonne à Waterloo. − présente et annoté par Pierre Michael Giral. − Paris, 2001. − S. 198; Muralt A. de Legler

T. Bérésina. Souvenirs de la campagne de Russie de 1812. − Traduit de l’Allemand par Claude van Muyden. −

Préface par P. de Vallière. − Neuchâtel–Paris, 1942. − S. 99–100; Lucas − Dubreton J. Le maréchal Ney 1769 –

− Paris, 1941. – S. 146–147; Hulot F. Le maréchal Ney. − Paris, 2000. − S. 153; Beaucour F. Tauber

J. Ivtichenko L. – La Bérézina. Une victorie militaire. – Préface de Jean Tulard de l’Institut. – Paris, 2006. – S. 35;

Fillion A. La Bérézina. Racontée par ceux qui l’ont vécue. 26, 27, 28 et 29 november 1812. − Paris, 2005. − S. 104;

Castelot A. La campagne de Russie 1812. − Libraire Académique Perrin, 2000. − S. 250–251; Cate C. 1812. Le duel

des deux empereurs. − Traduit de l’anglais par Claude Yelnik et Jean d’Hendecourt. −Paris, 1987. − S. 384–385;

Dufour G. J. B. Guerre de Russie 1812. − par Jacques Perot. − Biarritz, 2007. − S. 387–391; Chłapowski D.

Pamiętniki 1806–1813. − T. 1. − Poznań, 1899. − S. 134; Lieven D. La tragedia di Napoleone in Russia 1807−1814:

la fine del sogno imperiale. – Milano, 2009. – S. 277; Nafziger G. F. Napoleon’s invasion of Russia. − Novato,

− S. 313; Kukiel M. Wojna 1812 roku. − T. 2. − Kraków, 1937 − S. 372–373; Bielecki R. Marszałek Ney. −

Warszawa, 1998. − S. 136–139; Villepin D. de. La chute ou l’Empire de la solitude 1807–1814. − Libraire Acadé-

mique Perrin, 2008. − S. 280; Dodge T. A. Napoleon’s invasion of Russia. – Foreword by George F. Nafziger. –

London, 2008. – S. 249

Gnat − Wieteska Z. 1 pułk strzelców konnych 1806–1944. − Warszawa, 1995. − S. 19; Fezensac R. duc de.

Souvenirs militaires de 1804 à 1814, Présentation et annotations par Alain Fillion. − Paris, 2008. − S. 241; Souvenirs

militaires par la baron Berthezène. Lieutenant général, Pair de France, Grand−Croix de la Légion d’honneur, ect. –

publiés par son fils et dédiés à S. M. l’Empereur Napoléon III. – Paris, 2005. –S. 306; Zahorski A. Napoleon. −

Warszawa, 1982. − S. 408.

##submission.downloads##

Номер

Розділ

ВІТЧИЗНЯНА ТА ВСЕСВІТНЯ ІСТОРІЯ